شاید در نگاه اول، تسلا مدل X مدل ۲۰۲۶ تفاوتی با نسخه اولیه خود که در سال ۲۰۱۵ معرفی شد، نداشته باشد؛ اما زیر این پوسته آشنا، مهندسی هوشمندانه‌ای نهفته که این شاسی‌بلند برقی را به‌خودرویی سبک‌تر و کارآمدتر تبدیل کرده است. تسلا در سکوت خبری و طی سال‌ها، با اعمال تغییرات تدریجی موفق شده است نزدیک به ۱۸۰ کیلوگرم از وزن این خودرو کم کند؛ موفقیتی چشمگیر در دورانی که خودروها معمولا سنگین‌تر می‌شوند. این کاهش وزن نتیجه بهینه‌سازی‌های مداوم در بخش‌های مختلف خودرو است. لارس موراوی، معاون مهندسی خودرو در تسلا در گفت‌وگو با نشریه کارانددرایور توضیح می‌دهد که چگونه این رژیم لاغری دقیق اجرا شده است.
پیشرانه و متریال‌هایی که متحول شدند
بخش بزرگی از این موفقیت به قوای محرکه مربوط می‌شود. تسلا، موتور القایی سنگین در محور عقب را با یک موتور آهنربای دائم سبک‌تر جایگزین کرده که به‌تنهایی حدود ۴۵ کیلوگرم از وزن خودرو کاسته است. علاوه‌بر این، در سال ۲۰۲۱، با استفاده از سلول‌های باتری با چگالی انرژی بالاتر، تعداد سلول‌ها تا ۳۰۰ عدد کاهش یافت و ساختار پکیج باتری نیز بهینه‌سازی شد. این تغییرات درمجموع ۴۱ کیلوگرم دیگر از وزن را کم کرد.
این بهینه‌سازی‌ها به همین جا ختم نمی‌شود و استفاده از مواد نازک‌تر در داخل کابین و ادغام قطعات ایربگ در پوشش سقف، وزنی معادل ۳۶ کیلوگرم را کاهش داده است. همچنین حدود ۲۰ کیلوگرم از سیم‌کشی فشارقوی حذف شده و استفاده از قطعات یکپارچه آلومینیومی علاوه‌بر افزایش استحکام، ۹ کیلوگرم دیگر از وزن کاسته است. حتی ضخامت سپرهای جلو و عقب نیز ۰.۶ میلی‌متر کاهش یافته که به صرفه‌جویی ۴.۵ کیلوگرمی منجر شده است.
البته تمام تغییرات در جهت کاهش وزن نبوده است؛ استفاده از رینگ‌ها و توپی‌های سنگین‌تر و همچنین عایق‌بندی صوتی بهتر، مقداری از وزن کم‌شده را بازگردانده است. بااین حال، تسلا مدل X مدل ۲۰۲۶ همچنان یک شاسی‌بلند برقی سبک‌وزن به‌شمار می‌رود و با وزن 2367 کیلوگرم، حدود ۲۲۷ کیلوگرم از نزدیک‌ترین رقیب خود یعنی ب‌ام‌و iX xDrive50 سبک‌تر است.
مسیری برای کاهش وزن
تسلا با کاهش ۱۸۰ کیلوگرمی وزن مدل X، بار دیگر نشان داد که آینده خودروهای برقی نه فقط در افزایش ظرفیت باتری یا قدرت موتور، بلکه در مهندسی هوشمندانه و بهینه‌سازی مداوم نهفته است. این تغییرات تدریجی، تصویری روشن از رقابت جهانی در صنعت خودروهای برقی ارائه می‌دهد: رقابتی که بر سر هر کیلوگرم وزن، هر وات‌ساعت انرژی و هر میلی‌متر طراحی دقیق جریان دارد. در یک دهه گذشته، تسلا توانسته است مدل X را از یک شاسی‌بلند سنگین و پرمصرف به محصولی سبک‌تر و کارآمدتر تبدیل کند.
کاهش وزن ۱۸۰ کیلوگرمی حاصل مجموعه‌ای از اصلاحات است: جایگزینی موتور القایی سنگین با موتور آهنربای دائم، کاهش تعداد سلول‌های باتری با بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، استفاده از مواد سبک‌تر در کابین و حذف سیم‌کشی‌های غیرضروری. این تغییرات نه‌تنها وزن خودرو را کاهش داده‌اند، بلکه کارایی انرژی، شتاب و برد حرکتی را نیز بهبود بخشیده‌اند. در شرایطی که بسیاری از خودروسازان سنتی با افزایش وزن محصولات برقی خود مواجه‌اند، تسلا مسیر معکوس را انتخاب کرده و نشان داده که سبک‌سازی می‌تواند مزیت رقابتی تعیین‌کننده‌ای باشد. از منظر بین‌المللی، این اقدام تسلا را باید در چارچوب رقابت فزاینده میان برندهای آمریکایی، اروپایی و آسیایی تحلیل کرد.
شرکت‌هایی مانند ب‌ام‌و، مرسدس و آئودی در اروپا و BYD در چین، هر یک تلاش می‌کنند با نوآوری‌های خاص خود سهم بیشتری از بازار خودروهای برقی کسب کنند. اما تسلا با تمرکز بر بهینه‌سازی تدریجی و بی‌سروصدا، توانسته است محصولی ارائه دهد که حتی در برابر رقبای تازه‌وارد نیز همچنان برتری نسبی دارد.
وزن ۲۳۶۷ کیلوگرمی مدل X در مقایسه با ب‌ام‌و iX xDrive50، حدود ۲۲۷ کیلوگرم سبک‌تر است؛ عددی که در عملکرد واقعی خودرو و مصرف انرژی تفاوت محسوسی ایجاد می‌کند. این روند سبک‌سازی را می‌توان بخشی از استراتژی کلان ایلان ماسک دانست: کاهش هزینه تولید، افزایش بهره‌وری و آماده‌سازی محصولات برای رقابت در بازاری که به‌سرعت به‌سمت استانداردهای سخت‌گیرانه‌تر زیست‌محیطی حرکت می‌کند. در اروپا، قوانین جدید آلایندگی و مصرف انرژی فشار مضاعفی بر خودروسازان وارد کرده است. در چین، دولت با سیاست‌های حمایتی گسترده، تولیدکنندگان داخلی را به نوآوری در حوزه باتری و سبک‌سازی تشویق می‌کند.
در چنین فضایی، تسلا با کاهش وزن مدل X نه تنها به بهبود تجربه مشتری کمک کرده، بلکه جایگاه خود را در برابر مقررات آینده نیز تقویت کرده است. از زاویه‌ای دیگر، این تغییرات نشان‌دهنده بلوغ صنعت خودروهای برقی است. اگر در سال‌های نخست، تمرکز بر افزایش برد و توان موتور بود، امروز توجه به جزئیات مهندسی و کاهش وزن به اولویت تبدیل شده است.
این تحول، صنعت‌خودرو را به سمت رقابتی مشابه با صنعت هوافضا سوق می‌دهد؛ جایی که هر گرم وزن اهمیت دارد و می‌تواند تفاوتی بزرگ در کارایی ایجاد کند. تسلا با این رویکرد، استانداردی تازه برای سایر خودروسازان تعیین کرده است. درنهایت، کاهش وزن مدل X را باید نمادی از تغییر پارادایم جهانی در صنعت‌خودرو دانست.
این تغییر نه تنها به سود تسلا، بلکه به سود کل بازار خودروهای برقی است؛ زیرا نشان می‌دهد که آینده این صنعت در نوآوری‌های کوچک اما پیوسته نهفته است.
برای مخاطبان بین‌المللی صنعت‌خودرو، پیام روشن است: رقابت آینده نه بر سر شعارهای بزرگ، بلکه بر سر مهندسی دقیق و سبک‌سازی هوشمندانه خواهد بود. تسلا با این اقدام، بار دیگر نقش پیشگام خود را در مسیر تحول جهانی خودروهای برقی تثبیت کرده است. سبک‌سازی ۱۸۰ کیلوگرمی مدل X، تسلا را در موقعیتی ممتاز در رقابت جهانی خودروهای برقی قرار داده است. این اقدام نشان می‌دهد که آینده صنعت‌خودرو در بهینه‌سازی تدریجی، کاهش وزن و افزایش کارایی تعریف می‌شود؛ رویکردی که می‌تواند مسیر رقابت بین‌المللی را در سال‌های پیش رو تعیین کند.
